10. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali kapsamında izlediğim filmlerden biri de Polonyalı ünlü yönetmen Agnieszka Holland imzası taşıyan “Charlatan” oldu. İlk gösterimini Berlin Film Festivalinde yapan ve iyi tepkiler alan film, Çekya’nın bu yılki Oscar temsilcisi olma hakkını da kazandı. Bu aday adaylığı daha önce Batı Almanya ve Polonya’ya Oscar adaylığı kazandıran Agnieszka Holland’ın aynı başarıyı üçüncü ülkeyle yaşaması ihtimalini de beraberinde getirdi…
İkinci Dünya Savaşı sonrası soğuk savaş dönemi Avrupa’sında, Çekoslovakya’dayız. Filme Çekoslovak devlet başkanının ölümü sonrasında doktor görünümlü bir adam olan Jan Mikolásek’in (Ivan Trojan) başının derde girmesiyle başlıyoruz. Çok geçmeden ana karakterimizin aslında doktor değil de idrardan yola çıkarak insanların hastalıklarını bilen, hatta yakın zamanda öleceğini tahmin edebilen ve reçete olarak da bitki karışımları yazan bir şifacı ya da bazılarının iddialarına göre “şarlatan” olduğunu öğreniyoruz…
Charlatan, az bilinen ve son derece ilgi çekici bir kişinin hayatını gün yüzüne çıkarması açısından değerli bir film. İdrar tahlili etrafında gerçekleşen olaylar kısa sürede izleyiciyi cezbetmeyi başarıyor. Filmin dönemin karmaşık Avrupa’sına kaliteli bir prodüksiyonla bakış atma imkanı tanıması da önemli. Buna karşın çok sürükleyici ya da bittiğinde yoğun etki bırakan bir film olduğunu söylemek kolay değil. Bana kalırsa bu durumun temel nedeni ise filmin iki farklı zaman dilimi arasında sık sık geçiş yapma tercihi. Sık geçişlerin temponun yükselmeye başlandığı anlarda bir anda vites düşürmesine neden olmasının yanı sıra kurgunun olayların varış noktasını merak ettirmeye yönelik oluşu, fakat finalin bu yükselen beklentiyi karşılayamaması da bir diğer önemli problem… Hayvanlara kötü davranılan birkaç sahneyi son derece gereksiz bulduğumu da belirtmeden geçemeyeceğim…
Filmin başrolünde Çekya’nın bol ödüllü oyunlarından biri Ivan Trojan üst düzey bir performans sergilerken onun en büyük yardımcısı ise karakterin gençliğini canlandıran oğlu Josef Trojan olmuş. İkili (özellikle de baba Ivan Trojan) net olarak iyi da kötü olarak sunulmayan zor karakteri oldukça iyi yansıtmayı başarmış. Jan Mikolásek’in yasak ilişki yaşadığı Frantisek Palko karakterindeki Slovak oyuncu Juraj Loj ve Jan Mikolásek’in kariyerinin doğuşunda büyük katkısı olan şifacı kadın karakterinde Jaroslava Pokorná filmin diğer dikkat çekenleri…
Charlatan, son derece ilgi çekici ve özgün konusuna rağmen bir şeylerin eksik kaldığı bir film olmuş. Yine de izleme fırsatı yakaladığıma memnun kaldığım eli yüzü düzgün bir film. Çekya yapımı olmasına karşın Amerikan sinemasına yakın duruş sergilemesi nedeniyle Oscarlarda da “en iyi uluslararası film” dalında adaylık koparabilir…
Charlatan
